Misschien niet het eerste onderwerp waar je aan denkt als je mij volgt, maar wel een ontzettend belangrijk onderwerp. Toch past dit onderwerp feilloos binnen mijn missie om mensen met plezier te laten bewegen. Juist voor kinderen is het ontzettend belangrijk om mee te kunnen met buiten spelen en de gymles. Hieronder lees je over mijn bevindingen tijdens de cursus die ik volgende van het NPI over: de gecombineerde leefstijlinterventie bij kinderen met overgewicht.
Het effect van een gezonde leefstijl
De leefstijl heeft een grote invloed op de gezondheid. Naar schatting kan een gezonde leefstijl een groot deel van aandoeningen voorkomen. De cijfers die hierbij genoemd worden zijn:
– 70% van de hart- en vaatziekten
– 60% van de diabetes
– 30% van kanker
Bovenstaande gezondheidsaandoeningen lijken voor kinderen nog ver weg. Toch zijn er ook veel problemen waar je kinderen ook op jongere leeftijd al mee te maken kunnen krijgen. Steeds meer kinderen krijgen last van gewrichtsproblemen. Ook dit is gerelateerd aan het toenemende gewicht bij kinderen. Tevens hebben jongeren steeds meer last van psychische problemen. Kinderen met overgewicht worden vaker gepest, kunnen minder mee komen tijdens het spelen of de gymlessen en krijgen een lager zelfbeeld.
Cijfers
Ouders herkennen steeds minder snel dat hun kind te zwaar is. De samenleving wordt steeds zwaarder waardoor onze perceptie verandert. In de tabel hieronder kun je aflezen wat het percentage kinderen met overgewicht was tussen de leeftijd 4 t/m 17 in 1980 en 2017.
| 1980 | 2017 | |
| Overgewicht bij jongens | 5,5 % | 13,4% |
| Overgewicht bij meisjes | 6,5% | 13,6% |
| Obesitas bij jongens | 0,3% | 2,3% |
| Obesitas bij meisjes | 0,3% | 3,3% |
Tevens stond er vanmorgen een artikel in het AD waarin werd beschreven dat de man gemiddeld 2,3 kg zwaarder is geworden sinds 1981 en de vrouw zelfs 4,7 kg. In 2018 had 50,2% van de volwassen Nederlanders overgewicht (bron RIVM). Dit vind ik persoonlijk een schokkend aantal. Met name doordat als je om je heen kijkt, je niet de helft van de mensen die je ziet als overwicht zou bestempelen. Dit bevestigd weer hoe onze perceptie rondom overgewicht veranderd.
Een paar kilo meer of minder is toch niet erg?
Nee absoluut niet. Wat wel erg is dat wij onze grenzen veranderen. Het gaat er niet om dat de kinderen een buikje hebben, maar om het feit dat ze minder gezond zijn. Zoals ik dit hierboven ook al benoemde, dat ze vaker gepest worden, lichamelijke activiteiten minder goed kunnen doen en dat ze daar op den duur ook psychische klachten door kunnen ontwikkelen.
Wat kan ik zelf doen zodat mijn kind een gezond gewicht heeft?
Stop met focussen op het gewicht. Het is belangrijk dat je kind gezond is, gezond eet en plezier heeft in bewegen. Als deze drie componenten aanwezig zijn, hoef jij je niet druk te maken over het gewicht van je kind.
Een goed voorbeeld geven. Zorg dat gezond eten leuk is. Dat eten een beloning is, is aangeleerd gedrag. Voor (jonge) kinderen is een knuffel ook een beloning!
Let op het aantal suiker dat in producten verwerkt zit dat je je aan je kind geeft. Denk hierbij aan pakjes drinken, koekjes, smeersels op brood etcetera. Wist je dat er in een pakje Wicky 4 suikerklontjes zitten?
Verder is het belangrijk om er voor te zorgen dat je thuis ‘gewoon’ gezond eet. Wellicht een inkoppertje, maar wel erg belangrijk. Eet voldoende groenten, volkorenproducten en twee stuks fruit.
De hoeveelheid slaap is direct gerelateerd aan het gewicht. Mensen met minder slaap hebben meer kans op overgewicht. Hier schreef ik al eerder een artikel over. Tevens is dit voor kinderen ontzettend belangrijk. Bij kinderen heeft met name het beeldschermgebruik invloed op de lengte en de kwaliteit van de slaap. Beperk het beeldschermgebruik tot maximaal 2 uur buiten schooltijd en gebruik geen beeldscherm meer tot een uur voor het slapen gaan.
Last but not least is natuurlijk bewegen! De beweegrichtlijn van 2017 raadt voor kinderen aan:
- matig* of zwaar intensieve inspanning minimaal 1 uur per dag
- spier- en botversterkende activiteiten** minimaal 3x per week
- voorkom veel stilzitten
Slechts 55% van de 4 tot 11 jarige en 28% van de 12 tot 17 jarige voldoet aan deze richtlijn. Een goed aandachtspunt dus.
* onder matig intensieve inspanning wordt inspanning verstaan waarbij de ademhaling omhoog gaat zoals bij wandelen en fietsen.
**bij spier- en botversterkende activiteiten kan je denken aan voetbal, volleybal, dansen etcetera.
Ik kan het niet alleen
Ben je met bovenstaande tips aan de slag gegaan, maar heeft je kind nog steeds geen plezier in het bewegen? Of lukt het je niet om met een gezond voedingspatroon aan de slag te gaan?
Er zijn gecombineerde leefstijlinterventies die nu (gedeeltelijk) vergoed worden door de zorgverzekeraar. Neem contact op met je huisarts om er achter te komen welke er aangeboden worden in jouw omgeving.
Ik wil nogmaals toelichten dat overgewicht bij kinderen een lastig onderwerp is. Overgewicht wordt aangetoond door het gewicht, maar toch is het belangrijk om geen issue van het gewicht te maken bij het kind. Kinderen hoeven niet in een norm te passen en ze hoeven al helemaal niet in een soort ideaalbeeld te passen (naar mijn mening), maar ze zouden wel onbevangen moet kunnen spelen zonder dat ze bang zijn of ze het wel kunnen!
